ಕೃತಿಕಾರರ ಪರಿಚಯ :
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ ಸಾ. ಶ. ೧೪೩೦ರಲ್ಲಿ ಗದಗ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಕೋಳಿವಾಡದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ‘ಗದುಗಿನ ನಾರಣಪ್ಪ ಎನ್ನುವುದು ಇವನ ಹೆಸರು. ವ್ಯಾಸ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಬರೆದಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಇವನಿಗೆ ‘ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ' ಎಂದು ಹೆಸರು ಬಂತು. ಇವನು ಬರೆದಿರುವ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ‘ಕನ್ನಡ ಭಾರತ', ‘ಗದುಗಿನ ಭಾರತ', ‘ಕುಮಾರವ್ಯಾಸಭಾರತ', ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾ ಮಂಜರಿ' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಇವನು ತನ್ನ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ರೂಪಕಾಲಂಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿಪ್ರಯೋಗಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಇವನಿಗೆ ‘ರೂಪಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವನ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ ‘ಗದುಗಿನ ವೀರ ನಾರಾಯಣ'.
ಒಂದು ಅಂಕದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು :
೧. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನನ್ನು ರಥದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡನು?
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನನ್ನು ರಥದಲ್ಲಿ ಮೈದುನತನದ ಸಲುಗೆಯಂದ ಬರಸೆಳೆದು ಕಱಹಕಂಡನು
೨. ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಆರಾಧ್ಯದೈವ ಯಾರು?
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಆರಾಧ್ಯದೈವ ಗದುಗಿನ ವೀರನಾರಾಯಣ.
೩. ಅಶ್ವಿನಿ ದೇವತೆಗಳ ವರಬಲದಿಂದ ಜನಿಸಿದವರು ಯಾರು?
ಅಶ್ವಿನಿ ದೇವತೆಗಳ ವರಬಲದಿಂದ ಜನಿಸಿದವರು ನಕುಲ ಮತ್ತು ಸಹದೇವ.
೪. ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನಿಗೆ ಇರುವ ಬಿರುದು ಯಾವುದು?
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನಿಗೆ ‘ರೂಪಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿ’ ಎಂಬ ಬಿರುದು ಇದೆ.
೫. ನಾರಣಪ್ಪನಿಗೆ ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಏಕೆ ಬಂತು?
ನಾರಣಪ್ಪನು ವ್ಯಾಸರ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ' ಎಂಬ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿತು.
ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ:
೧. ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನ ಮನದಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಬಿತ್ತಿದನು?
ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಬರಸೆಳೆದು ತನ್ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುರಿಸಿಕೊಂಡು, ‚ಕರ್ಣ, ನಿಮಗೂ (ಪಾಂಡವರಿಗೂ) ಯಾದವ, ಕೌರವರಿಗೂ ಭೇದವಿಲ್ಲ. ವಿಚಾರ ಮಾಡಿದರೆ ಇಬ್ಬರ ವಂಶವೂ ಒಂದೆ. ನೀನು ನಿಜವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯ. ಆದರೆ ನಿನಗೆ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆಅರಿವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಬಿತ್ತಿದನು.
೨. ಕುಂತಿ, ಮಾದ್ರಿಯರು ಯರ್ಯಾರ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದರು?
ಕುಂತಿಯು ಸರ್ಯನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಕರ್ಣನನ್ನು, ಯಮಧರ್ಮನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಧರ್ಮರಾಯನನ್ನು, ವಾಯುವಿನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಭೀಮನನ್ನು, ಇಂದ್ರನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಪಡೆದಳು. ಮಾದ್ರಿಯು ಅಶ್ವಿನಿದೇವತೆಗಳ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ನಕುಲ ಸಹದೇವರನ್ನು ಪಡೆದಳು.
೩. ಕೃಷ್ಣನು ಆಮಿಷಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡಿದಾಗ ಕರ್ಣನ ಮನದಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಭಾವನೆಗಳೇನು?
ಕೃಷ್ಣನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಕರ್ಣನ ಕೊರಳ ಸೆರೆ ಹಿಗ್ಗಿದವು. ಕಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೀರು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿತು. ಕರ್ಣನು ಅಧಿಕವಾಗಿ ದು:ಖಗೊಂಡು‚ಅಯ್ಯೋ, ದರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಕೇಡಾದುದು‛ ಎಂದನು. ಹರಿಯ ಹಗೆತನವು ಹೊಗೆ ತೋರದೆ ಸುಟ್ಟು ಹಾಕುವುದಲ್ಲದೆ; ಸುಮ್ಮನೆ ಹೋಗುವುದೆ. ಕೃಷ್ಣನು ‚ನನ್ನ ಜನ್ಮರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ನನ್ನನ್ನು ಕೊಂದನು‛ ಎಂದು ಮನದಲ್ಲಿ ನೊಂದುಕೊಂಡನು.
೪. ಕೃಷ್ಣನು ಕೌರವೇಂದ್ರನನ್ನು ಕೊಂದನು ಎಂದು ಕರ್ಣ ಹೇಳಲು ಕಾರಣವೇನು?
ಕರ್ಣನು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ, ‚ನಾನು ರಾಜ್ಯದ ಸಿರಿಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸೋಲುವವನಲ್ಲ, ಪಾಂಡವ-ಕೌರವರಿAದ ಸೇವೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನನಗೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದ ಒಡೆಯನಾದ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಶತ್ರುಗಳ ಶಿರವನ್ನು ಕಡಿದು ತಂದು ಒಪ್ಪಿಸುವ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ನೀನು ನನ್ನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ದುರ್ಯೋಧನನನ್ನು ಕೊಂದೆ‛ ಎಂದನು.
೫. ಯುದ್ಧದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕರ್ಣನ ತೀರ್ಮಾನವೇನು?
ಕರ್ಣನು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ‚ವೀರ ಕೌರವನೇ ನನ್ನ ಒಡೆಯ. ಆತನ ಶತ್ರುಗಳೇ ನನ್ನ ಶತ್ರುಗಳು, ಆತನ ಸ್ನೇಹಿತರೇ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತರು. ನಾಳೆ ಪಾಂಡವರೊಡನೆ ನಡೆಯುವ ಸಮರದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಭುಜಬಲದ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಚದುರಂಗ ಬಲವನ್ನು ಮಾರಿಗೌತಣ ನೀಡುವೆನು. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೌರವನ ಋಣವನ್ನು ಹಿಂಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ಕೌರವನ ಉಪಕಾರದ ಋಣ ತೀರಿಸುವಂತೆ ಹೋರಾಡಿ, ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ವೀರಯೋಧರನ್ನು ಕೊಂದು, ನನ್ನ ಒಡೆಯನಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಬಿಡುವೆನು ಹೊರತೂ ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲಾಣೆ ಪಾಂಡವರನ್ನು ನೋಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದನು.
ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಎಂಟು/ಹತ್ತು ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿರಿ :
೧. ಕರ್ಣನಿಗೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಒಡ್ಡಿದ ಆಮಿಷಗಳೇನು?
ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಬರಸೆಳೆದು ತನ್ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು, ‚ಕರ್ಣ, ನಿಮಗೂ (ಪಾಂಡವರಿಗೂ) ಯಾದವ, ಕೌರವರಿಗೂ ಭೇದವಿಲ್ಲ. ವಿಚಾರ ಮಾಡಿದರೆ ಇಬ್ಬರ ವಂಶವು ಒಂದೆ. ನೀನು ನಿಜವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯ. ಆದರೆ ನಿನಗೆ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲ‛ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಬಿತ್ತಿದನು. ‚ಕುಂತಿಯು ಪಡೆದ ಐದು ಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗ ನೀನು. ನಿನ್ನನ್ನು ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವೆನು. ಪಾಂಡವ ಕೌರವ ರಾಜರು ನಿನ್ನನ್ನು ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ. ನಿನಗೆ ಎರಡು ವಂಶದವರು ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಸಮೂಹ, ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡು ಮಕ್ಕಳ ಸಮೂಹ, ಮುಂದುಗಡೆ ಮಾದ್ರ ಮಾಗಧ ಯಾದವಾದಿಗಳು, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನೀನು ರಾಜಸಭೆಯಲ್ಲಿ ವೈಭವದಿಂದ ಇರುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ನೀನು ದುರ್ಯೋಧನನ ಬಾಯೆಂಜಲಿಗೆ ಕೈಯೊಡ್ಡುವುದು ಸರಿಯೇ? ಅದು ನಿನಗೆ ಹೀನ ಕೆಸವೆನಿಸುವುದಿಲ್ಲವೆ?‛ ಆದ್ದರಿಂದ ಪಾಂಡವರ ಕಡೆಗೆ ಬಂದು ಬಿಡು ಎಂದು ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿದನು.
೨. ಪಾಂಡವರು ಸೋದರರೆಂದು ತಿಳಿದಾಗ ಕರ್ಣನ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸಿ.
ಕೃಷ್ಣನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಕರ್ಣನ ಕೊರಳ ಸೆರೆ ಹಿಗ್ಗಿದವು. ಕಣ್ಣೀರು ತುಂಬಿ ಬಂದು ಅತ್ಯಂತ ನೋವು ಉಂಟಾಯಿತು. ‚ಅಯ್ಯೋ, ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಕೇಡಾದುದು‛ ಎಂದನು. ಕೃಷ್ಣನು ‚ನನ್ನ ವಂಶದ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ನನ್ನನ್ನು ಕೊಂದನು‛ ಎಂದು ಮನದಲ್ಲಿನೊಂದುಕೊಂಡನು. ‚ನಾನು ರಾಜ್ಯದ ಸಿರಿಸಂಪತ್ತಿಗೆ ಸೋಲುವವನಲ್ಲ, ಪಾಂಡವ ಕೌರವರಿಂದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನನಗೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದ ಒಡೆಯನಾದ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಶತ್ರುಗಳ ಶಿರವನ್ನು ಕಡಿದು ತಂದು ಒಪ್ಪಿಸುವ ಆವೇಶದಲ್ಲಿ ಇದ್ದೆನು. ಆದರೆ ನೀನು, ನನ್ನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ದುರ್ಯೋಧನನ ಕೊಂದೆ. ವೀರ ದುರ್ಯೋಧನನೇ ನನ್ನ ಒಡೆಯ. ಆತನ ಶತ್ರುಗಳೇ ನನ್ನಶತ್ರುಗಳು. ಕೃಷ್ಣ ಕೇಳು, ನಾಳೆ ಪಾಂಡವರೊಡನೆ ನಡೆಯುವ ಸಮರದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಭುಜಬಲದ ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ತೋರಿಸಿ, ಚದುರಂಗ ಬಲವನ್ನುಮಾರಿಗೌತಣ ನೀಡುವೆನು. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೌರವನ ಋಣವನ್ನು ಹಿಂಗುವAತೆ ಮಾಡಿ, ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ವೀರಯೋಧರನ್ನುಕೊಲ್ಲುತ್ತೇನೆ. ನನ್ನ ಒಡೆಯನಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಬಿಡುವೆನೇ ಹೊರತು ಸೂರ್ಯನ ಮೇಲಾಣೆ ಪಾಂಡವರನ್ನು ನೋಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದನು.
೩. ಕರ್ಣನ ನಿರ್ಧಾರ ಸರಿ ಎನ್ನುವಿರಾ? ಏಕೆ?
ಕರ್ಣನು ಕೌರವನ ಪ್ರಾಣ ಸ್ನೇಹಿತ. ಮಹಾಭಾರತ ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವರನ್ನು ಗೆದ್ದು ಕೌರವನಿಗೆ ರಾಜ್ಯವುಳಿಸುವುದಾಗಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಂತವನು. ಆದರೆ ಕೃಷ್ಣನಿಂದ ತನ್ನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದು ಪಾಂಡವರು ತನ್ನ ಸಹೋದರರು ಎಂದು ತಿಳಿದಾಗ ಅತಿಯಾದ ದು:ಖಪಡುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಕೃಷ್ಣನು ಒಡ್ಡುವ ಆಸೆ ಆಮಿಷಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗದೆ, ತನ್ನನ್ನು ಸಲುಹಿದ ದುರ್ಯೋಧನನೇ ತನಗೆ ಒಡೆಯ, ಆತನ ಹಗೆಗಳು ನನಗೂ ಹಗೆಗಳೇ, ಆತನ ಅಭಿಮಾನ ನನ್ನ ಅಭಿಮಾನ. ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ನಿಜ ಪರಾಕ್ರಮದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆ. ತಮ್ಮಂದಿರನ್ನು ನೋಯಿಸದೆ,ಸೈನ್ಯಬಲವನ್ನು ಮಾರಿಗೆ ಔತಣವನ್ನಾಗಿ ನೀಡಿ, ಅನ್ನದಾತನ ಋಣವನ್ನು ತೀರಿಸಿ, ಶರೀರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂಬ ಕರ್ಣನ ಮಾತು ಆತನಸ್ವಾಮಿ ಭಕ್ತಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಾನ, ಗೌರವ ಹಾಗೂ ಕೀರ್ತಿ ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟ ಒಡೆಯನಿಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸುವುದು ಧರ್ಮವೇ ಆಗಿದೆ ಎಂಬ ಕರ್ಣನ ನಿರ್ಧಾರ ಸರಿಯಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭದೊಡನೆ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ವಿವರಿಸಿರಿ :
೧. “ರವಿಸುತನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತಿದನು ಭಯವ”
ಆಯ್ಕೆ: ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು 'ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ'ನು ರಚಿಸಿರುವ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಂಡ ‘ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನು’ ಎಂಬ ಪದ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭ: ಕೃಷ್ಣನು ಪಾಂಡವ ಕೌರವರ ನಡುವೆ ಸಂಧಿ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿ, ವಿಫಲನಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ ಕರ್ಣನನ್ನು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಂದು ಮೈದುನತನದ ಸರಸದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತನ್ನು ಕವಿಯು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ: ‚ಕರ್ಣ ನಿಮಗೂ ಯಾದವರಿಗೂ ಕೌರವರಿಗೂ ಭೇದವಿಲ್ಲ. ಇಬ್ಬರ ವಂಶವೂ ಒಂದೆ. ನಿನ್ನಾಣೆ ನೀನು ಈ ಭೂಮಿಯ ಒಡೆಯ.ಆದರೆ ನಿನಗೆ ಅದರ ಅರಿವಿಲ್ಲ ಈ ರೀತಿ ಕೃಷ್ಣನು ರವಿಸುತನ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಉಭಯವನ್ನು (ದ್ವಂದ್ವವನ್ನು) ಬಿತ್ತಿದನು ಎಂದು ಕವಿಯು
ಸ್ವಾರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾನೆ.
೨. “ಬಾಯ್ದಂಬುಕೆ ಕೈಯಾನುವರೆ”
ಆಯ್ಕೆ: ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು 'ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ'ನು ರಚಿಸಿರುವ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಂಡ ‘ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನು’ ಎಂಬ ಪದ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭ: ಕೃಷ್ಣನು ಪಾಂಡವ ಕೌರವರ ನಡುವೆ ಸಂಧಿ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿ, ವಿಫಲನಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ ಕರ್ಣನ ಮನವೊಲಿಸಲುಹಲವಾರು ಆಮಿಷಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತನ್ನು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ: ‚ಕರ್ಣ ನೀನು ಹಸ್ತಿನಾಪುರದ ರಾಜನಾದರೆ ನಿನಗೆ ಕೌರವರು ಮತ್ತು ಪಾಂಡವರು ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುವರು ಅದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನೀನು ದುರ್ಯೋಧನನ ಬಾಯೆಂಜಲಿಗೆ ಕೈಯೊಡ್ಡುವುದು ಸರಿಯೇ‛ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ಹೇಳಿರುವುದು ಸ್ವಾರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ.
೩. “ಜೀಯ ಹಸಾದವೆಂಬುದು ಕಷ್ಟ”
ಆಯ್ಕೆ: ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು 'ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ'ನು ರಚಿಸಿರುವ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಂಡ ‘ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನು’ ಎಂಬ ಪದ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭ: ಕೃಷ್ಣನು ಪಾಂಡವ ಕೌರವರ ನಡುವೆ ಸಂಧಿ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿ, ವಿಫಲನಾಗಿ ಹಿಂದಿರುಗುವಾಗ ಕರ್ಣನ ಮನವೊಲಿಸಲು ಹಲವಾರು ಆಮಿಷಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಮಾತನ್ನು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ: ‚ಕರ್ಣ ನಿನ್ನ ಎಡಗಡೆ ಕೌರವರು, ಬಲಗಡೆ ಪಾಂಡವರು, ಎದುರಿನಲ್ಲಿ ಮಾದ್ರ ಮಾಗಧ ಯಾದವಾದಿಗಳು ಕುಳಿತಾಗ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ
ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾಗಿ ಶೋಭಿಸುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಕೌರವನಿಗೆ ಜೀಯ ಹಸಾದವೆಂಬುದು ಕಷ್ಟವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೇ?‛ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ಸ್ವಾರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
೪. “ನಿನ್ನಪದೆಸೆಯ ಬಯಸುವನಲ್ಲ”
ಆಯ್ಕೆ: ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು 'ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ'ನು ರಚಿಸಿರುವ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಂಡ ‘ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನು’ ಎಂಬ ಪದ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭ: ಕರ್ಣನಿಗೆ ತನ್ನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ ರಾಜ್ಯದ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿದಾಗ ಕರ್ಣನು ಏನೊಂದು ಮಾತನಾಡದೆ ಇರುವುದನ್ನು ಕಂಡು
ಈ ಮಾತನ್ನು ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ : ತನ್ನ ಜನ್ಮ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ಅರಿತ ಕರ್ಣನು ಮನದಲ್ಲಿ ಚಿಂತಿತನಾಗಿ ಮೌನವಾದಾಗ, ಕೃಷ್ಣನು ನಾನು ನಿನ್ನ ಹಿತೈಷಿ ಎಂದು ಹೇಳುವುದರ
ಮೂಲಕ ಕರ್ಣನನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಿದ್ದು ಸ್ವಾರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ.
೫. “ಮಾರಿಗೌತಣವಾಯ್ತು ನಾಳಿನ ಭಾರತವು”
ಆಯ್ಕೆ: ಈ ವಾಕ್ಯವನ್ನು 'ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ'ನು ರಚಿಸಿರುವ ‘ಕರ್ಣಾಟ ಭಾರತ ಕಥಾಮಂಜರಿ’ ಮಹಾಕಾವ್ಯದಿಂದ ಆರಿಸಿಕೊಂಡ ‘ಕೌರವೇಂದ್ರನ ಕೊಂದೆ ನೀನು’ ಎಂಬ ಪದ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಆರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂದರ್ಭ: ಕೃಷ್ಣನು ಒಡ್ಡಿದ ಆಮಿಷಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಕರ್ಣನು ನನಗೆ ಕೌರವನೇ ಒಡೆಯ, ಆತನ ಶತ್ರುಗಳೇ ನನಗೂ ಶತ್ರುಗಳು, ನಾಳೆನಡೆಯುವ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಶೌರ್ಯಯವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತೇನೆಂದು ಕರ್ಣನು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸ್ವಾರಸ್ಯ: ಕರ್ಣನು ಮುಂದೆ ನಡೆಯುವ ಮಹಾಭಾರತ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ ಯುದ್ಧದ ಭೀಕರತೆಯನ್ನು ಈ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಬಹು ಸ್ವಾರಸ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.